4. MLD Lockheed Neptune P-2

Cat 4.  MLD

 12 stuks  P2V-5    :  kenmerken  S.21-S.32 / later vanaf 1959 nummers 086-097  
 15 stuks  P2V-7B  :  kenmerken 200-214 (later door Aviolanda  gemoderniseerd tot SP-2H, behalve de "200" die was afgeschreven)  
   4 stuks  P2V-7    :  kenmerken 215-218 (later aangekocht en door Aviolanda  gemoderniseerd tot SP-2H) 

(dhr. R. Burgerhout meldde: De 7B’s zijn door Nederland aangekocht bij Lockheed en kregen daarom geen individueel BuAerNo. Aan de hele serie is één nummer toegekend voor de radio- en radaruitrusting, dit nummer is/was al in gebruik bij een P2V-7S van de USN. Bij de latere ombouw tot SP-2H is waarschijnlijk dat er aparte nummer series zijn voor de vliegtuigen en voor de apparatuur, maar dat is niet bewezen).

In het kader van het MDAP kreeg ook Nederland de beschikking over Neptunes. Ze vervingen de Lockheed Harpoon bij de MLD. De eerste P2V-5 Neptunes kwamen bij MLD in december 1953 en gingen naar no.320 squadron op Valkenburg. April 1954 werden de eerste twee Neptunes officieel in dienst gesteld maar de rest ging in opslag vanwege personeelstekort. Deze Neptunes hadden een krachtige APS-20 radar voor het opsporen van oppervlakteschepen. In eerste instantie bestond een bemanning uit 7: 2 vliegers, een vlieger/waarnemer, 2 radaroperators/telegrafisten, 1 boordwerktuigkundige, en 1 schutter. De rol van radaroperator was een te zware taak, daarom werd een extra bemanningslid toegevoegd die als telegrafist fungeerde.

Uiteindelijk kwamen waren er in 1958 zo'n 8 Neptunes inzetbaar en naast de gebruikelijke operationele vluchten deden ze ook mee aan diverse internationale oefeningen. Ze waren ook bedoeld voor onderzeebootbestrijding maar de detectieboeien waren nogal storingsgevoelig. Geleidelijk aan werd in 8 toestellen een LORAN AN/APN-70 locatiesysteem ingebouwd en in 3 kisten een AN/APN-69 en een aantal Neptunes van deze kisten vervulden ook soms een OSRD taak.

De eerste serie van 12 P2V-5 ging uit dienst rond 1960/1961 en de kisten die allemaal nog Amerikaans eigendom waren, gingen na een opknapbeurt bij de firma Aviolanda veelal naar Portugal.  (de Portugese bemanningen kregen ook een training bij de MLD op Valkenburg; veel van deze Portugese Neptunes werden ook ingezet in Portugees Koloniaal Afrika zoals Guinee, Angola en Mozambique waarbij bevrijdingsbewegingen onafhankelijkheid voor deze landen wilden).

De MLD kreeg een nieuwe registratiesysteem in oktober 1959.

Voor gebruik in Nederlands Nieuw-Guinea werden 15 nieuwe toestellen van het type P2V-7B (ofwel P-2H maar dat was een administratieve toekenning) besteld in 1960. Deze werden september 1961 afgeleverd. Direct naar Biak gingen 11 kisten vliegen bij squadron VSQ 321. De andere 4 kisten gingen naar Nederland bij VSQ 5 en ze werden op Valkenburg gebruikt voor opleiding. De toestellen met een dichte neus waren behoorlijk verschillend van de Amerikaanse P2V-7 kisten, zo ontbrak de onderzeeboot-bestrijdingsapparatuur maar was wel de bedrading gehandhaafd. Voorzien van 4 zware mitrailleurs in de neus werden ze aangeduid als -7B. Ze werden veelvuldig gebruikt bij diverse acties in Nieuw-Guinea (en ook de "213" en "214" hebben op Nieuw Guinea op Biak gestaan).  

De terugkomst in Nederland van de in Nieuw-Guinea gevlogen Neptunes was oktober 1962. Ze kwamen bij MLD VSQ / no. 320 squadron en en no.5 squadron. De nieuwe Neptune taak was onderzeebootbestrijding en in de jaren 1963-1966 werden daarom de resterende kisten omgebouwd tot P2V-7B (vanaf 1965 genoemd SP-2H). De kanonnen werden verwijderd en de kisten voorzien van onderzeebootbestrijdingsapparatuur en een transparante neus voor waarnemingen. De kisten nrs. "209" en "212" werden bij Lockheed verbouwd, de overige kisten zijn verbouwd bij Aviolanda. Ook kwamen er in 1965 vier extra P2V-7 toestellen vanuit Frankrijk, die ook werden verbouwd tot SP-2H.  

De Neptunes werden gebruikt voor verkenning, OSRD en onderzeebootbestrijding. Het was de tijd van de Koude Oorlog. Voorzien van een MAD boom en een oppervlakteradar onder de romp, konden lange patrouilles worden gevlogen. De bemanning bestond tijdens dergelijke missies uit wel 11 man, ook voor aflossing. De cabine zat stampvol met elektronica en de vleugelbox liep ook door de romp, erboven langs kon men kruipen van voor naar achter naar de diverse werkplekken. 

MLD Neptunes vlogen ook vanaf diverse buitenlandse velden, met name tijdens NAVO oefeningen.

De Neptune werd begin jaren zeventig ook gebruikt vanaf Hato op Curaçao als vervanging van de aldaar vliegende Trackers. VSQ 1 op Hato werd augustus 1971 opgeheven en werd "Detachement Marineluchtvaartdienst Curaçao". Er waren in de regel steeds zo'n 3 Neptunes van VSQ 320 gestationeerd op Hato. De ferry vluchten naar de West duurden vaak zo'n 10 tot twaalf uur en vereiste goede navigatie. Ze voerden in Carabisch gebied militaire taken uit. De Neptunes werden gerouleerd met steeds zo'n 3 maanden per kist en het groot onderhoud werd op Valkenburg uitgevoerd. 

De vervanging van de Neptunes was een veel terugkerende politieke discussie in de jaren zeventig en de laatste MLD Neptune vloog door tot in 1982 ! Toen pas kwam de P-3C Orion.

P2V-5 in schema (b) . Foto: Collectie Joop Gelauf (used with permission)

SP-2H met ook de jetmotor. Foto: Collectie Joop Gelauf (used with permission)

P2V-7B later SP-2H. Het grote zoeklicht in de rechter-vleugelpod is goed te zien. Foto dhr. Struben via en met dank aan de Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

                                                                
Dezelfde kist als hierboven , nu ex-MLD  P2V-7B later SP-2H, later gezien in de tachtiger jaren in een museum in Engeland. Foto: M.de Vreeze (used with permission) in schema (e)

Foto uit collectie en met dank aan de Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

Foto: dhr. Tornij via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Bronnen... zie hieronder...

  Bronnen o.a.  [B16] MLD.70  ,  info R.Burgerhout

 Inhoud voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze en W.Jonker zomer 2004 (op oude IPMS website)