4. MLD / DHC NH90

Cat 5.  MLD /  Defensie Helicopter Commando (DHC)

12 stuks NFH + 8 stuks TNFH (+3);

Besloten werd in september 1984 dat bij de MLD de Lynx helikopter zou worden vervangen door 12 NH90 helicopters van de zgn. versie ‘Nato Frigate Helicopter’ (NFH). Deze NFH zou worden voorzien van geavanceerde missiesystemen voor met name maritieme operaties. Systemen als Thales 360 graden rondzoek- en volgradar, een MAD detector, een ELAC HELRAS DS-100 long range dipping sonar (die Nederlandse SAKAMATA software heeft om het "pingen" zo beperkt mogelijk te houden). Verder een ESM systeem of een FLIR en de systemen om sonoboeien af te gooien en te volgen. Een Link 11 datamodem en flare- en chaff-dispensers. Voor vliegdekoperaties is een "harpoen" gemonteerd onderin de romp en een speciaal geleidingssysteem om de kist de hangaar in te trekken op een schip. Er zit een vrachthaak onder de romp voor maximaal 400 kg en een lier bij de cabinedeur. Bewapening met 2 mk.46 torpedo's en een mitrailleur in de deur is mogelijk. De diverse systemen zijn uitwisselbaar tussen de diverse heli's. In de transport rol kan de NH90 14 personen of 6 stretchers meenemen.

Oorspronkelijk zouden de eerste NH90 toestellen komen in 2007, maar er was flinke vertraging in het ontwikkelingsprogramma opgetreden. De eerste NH90 NFH in Nederlandse kleuren was er juli 2007, maar dit was nog een test kist.

In januari 2008 werd het Nederlandse ‘Defensie Helikopter Commando’ (DHC) opgericht en voorzien van helicopters van alle krijgsmachtdelen. Het DHC (waarin dus ook de MLD werd opgenomen omdat ze alleen Lynx helicopters nog vlogen) accepteerde als eerste klant in april 2010 de NFH.

De NFH uitrusting was weliswaar een tijdelijke zgn. MOC (Meaningful Operational Capable) configuratie. Weliswaar was dus de ontwikkeling van de NFH nog niet gereed maar de Lynx helikopter liep op z’n laatste benen en dus was de introductie van de NH90 voor opleiding van personeel dringend nodig. Er volgden ook  alvast proefnemingen (met hulp van het NLR) aan boord van Koninklijke Marine schepen. Deze beproevingen met kwalificaties moeten voor ieder (nieuw) scheepstype werden uitgevoerd vanwege de variatie in scheepsopbouw met invloed op de aanvliegcondities en operationele limieten in allerlei weerscondities.

Pas in januari 2013 volgde de Full Operational Capable NH90 versie voor het DHC (het algemene Nederlandse "Defensie Helicopter Commando") en in maart 2013 werd de NH90 NFH afgeleverd. De in dienststelling heeft dus jaren vertraging opgelopen, daardoor moest een beperkt aantal Lynx helicopters die al helemaal waren opgevlogen langer worden aangehouden. Het grote deel van het NH90 onderhoud gebeurde eerst op Gilze-Rijen. Door de vertraging van de daadwerkelijke in dienst stelling van grotere aantallen, was het DHC genoodzaakt allerlei noodmaatregelen te nemen. Bijvoorbeeld het tijdelijk inhuren van civiele SAR capaciteit. De NH90 had nogal last ook van software problemen en een gebrek aan onderdelen. Bepaalde boordsystemen functioneerden niet goed. 

Omdat de Eurocopter Cougar eerder zou worden uitgefaseerd door bezuiningen aangekondigd in 2011, werden er 8 additionale NH90 helicopters besteld van de versie ‘Tactical Nato Frigate Helicopter’ (TNFH). Deze laatste kan ook vanaf schepen vliegen en lijkt sterk op de NFH maar heeft niet al de missie apparatuur (de 12 stuks NFH hebben wel de apparatuur). Nederland heeft dus weliswaar nog steeds 1 versie maar het zijn nu totaal 20 toestellen die in twee configuraties en rollen kunnen worden ingezet:

De eerste operationele NH90 werd gebruikt bij de anti-piraten missies voor de kust van Somalie aan boord van Hr.Ms De Ruyter. Na de zomer van 2013 werd een tocht gemaakt aan boord van de Hr.Ms Amsterdam naar de Antillen. Zomer 2014 bleek dat er enorme corrosie problemen waren met de eerste door DHC gebruikte toestellen (zoals de N 227 en N 233). Oktober 2014 waren er zo'n 13 afgeleverd maar werd de levering van 7 bestelde toestellen voorlopig opgeschort. (De Cougars bleven daarom langer doorvliegen). Deze NH90 corrosie problemen kostten zo'n 100 miljoen extra maar eind 2014 was er een overeenkomst met het NHI consortium.

Eind 2014 was er een uitgebreide serie trainingen met drie DHC NH90 kisten met de Royal Navy op Culdrose. Normaal is de bemanning een piloot, TACCO en een SENSO, maar voor de complexe missies wordt gevlogen met een extra SENSO.

De levering werd hervat en de laatste NH90 werd juni 2016 afgeleverd. Alle 20 NH90s zijn ingedeeld bij het DHC en gestationeerd op De Kooy. Het is echter wel de bedoeling dat op termijn de acht TNFH´s worden gestationeerd op Gilze-Rijen, na de geplande uitfasering van de Cougar helikopters. Op De Kooy verzorgt no.7 Squadron de opleiding van vliegend- en grondpersoneel. De operationele taken worden uitgevoerd door no.860 Squadron. De helicopters vliegen natuurlijk ook vanaf de marineschepen. Het onderhoud wordt uitgevoerd door no.990 Squadron.

Bij de presentatie van de Defensienota 2024 begin september 2024 werd aangekondigd dat er 3 extra toestellen komen. 

 ( Tekst van M. de Vreeze met bijdrage van P.J.A. Booij )

Foto: M.de Vreeze (used with permission)

N-088, de eerste Nederlandse NH90 op de Kooy. Foto: M.de Vreeze (used with permission)

Foto: M.de Vreeze (used with permission)

Foto: Ministerie van Defensie (used with permission)

  Bronnen o.a.  [W1] scramble web

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)