Laatste update: 18 april 2019

1737

.

Fabriek	Westland
Vliegtuig	Wasp
Type-aanduiding	AH-12A
Cat 4 --  totaal 12 + 1 stuks	mk.1

 

Informatie:

Afgeleid type van de Engelse SARO Scout voor de Britse Army welke vloog als prototype in 1958. SARO ging over de de Westland fabriek. Er kwam een land versie met skids, genaamd de Scout. Deze maakte zijn eerste vlucht juli 1958. De Engelse FAA (Fleet Air Arm) bestelde al snel een maritieme HAS.1 variant in 1959 voor onderzeebootbestrijding. De "Manned Torpedo-Carrying Helicopter" (MATCH) moest dan als wapendrager fungeren en op aanwijzingen van het schip een torpedo of ander wapen in de buurt van een onderzeeboot brengen en op commando vanaf het schip droppen. Op die manier kon de reikwijdte van de "scheepsbewapening worden vergroot". Deze versie werd genoemd de "Wasp" en aanpassingen waren o.a een hoog vierpotig onderstel met wielen voor gebruik aan boord van schepen met een klein helidek achterop. In de praktijk kon de Wasp 1 torpedo kon vervoeren en droppen, maar de onderzeeboot- opsporingsapparatuur zat op het moederschip. Daarnaast werd de Wasp gebruikt voor allerhande lichte transporttaken en het redden van drenkelingen.

Verder was de hoofdrotor voorzien van “negative pitch”: de invalshoek van de bladen kon naar beneden worden ingesteld, zodat de hoofdrotor de helikopter tegen het dek kon drukken, totdat de vastbind straps waren geplaatst. De hoofd rotorbladen en de staart konden worden gevouwen zodat de helikopter in de kleine hangar van de “Leander”-klasse paste (bij Kon.Marine de van Speijk klasse).

In totaal zijn er maar zo'n 133 Wasps gebouwd waarvan een aantal werden geëxporteerd (naar dus o.a. Nederland).

Gegevens:
 Romp lengte: 9,24 m
 Lengte totaal: 12,29 m
 Rotordiameter: 9,83 m
 Rolls Royce Bristol Nimbus 503 turboshaft van circa 710 pk;
 Leeggewicht: 1650 kg
 Maximum startgewicht circa  3000 kg
 Maximum snelheid zo'n 193 km/u
 Bereik: 435 km
 Plafond: 3720 m
 2 bemanningsleden (waarvan 1 piloot) en nog 3 personen konden mee bij transporttaken

( Tekst van M. de Vreeze met bijdrage van P.J.A. Booij )

---

.

Literatuur:
Modelbouw in Plastic	F. van 't Hof	1985-2	tekeningen en artikel	IPMS Nederland
70 jaar MLD	N. Geldhof	1987	historie	Uitgeverij Eisma

.

Websites:

IPMS Nederland Wasp Walkaround

 

FOTO GALERIJ:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze

---

Laatste update: 11 maart 2018

2344

Cat 4. MLD

MLD verkreeg 12 Wasps , series mk.2 en 2A, afgeleverd 1966-1967; ze werden genoemd "AH-12A" door de MLD.
Kenmerken  235 t/m 246 (en vervangingsexemplaar 247)
Periode 1966-1981 in dienst geweest bij de MLD.  

Bij de Koninklijke Marine gingen eind jaren zestig de nieuwe fregatten van de Van Speijk klasse in dienst. Aangezien deze schepen waren afgeleid van de Engelse “ Leander” klasse die de Engelse Westland Wasp standaard aan boord had, werden er voor de MLD 12 Wasp helikopters besteld. De eerste twee arriveerden op november 1966 en de laatste juni 1967. De Wasp kreeg bij de MLD de aanduiding SH-12A.

De heli's werden gestationeerd op De Kooy en ingedeeld bij VSQ 860. Ze vlogen natuurlijk vanaf de schepen geëmbarkeerd op de Van Speijk klasse vooral voor de rol als de wapendrager van 1 torpedo en later ook vanaf de S- en de GW fregatten. Het schip verzorgde de opsporing en gaf dan het kommando de zoekende torpedo los te laten. Een kist kreeg veelal een markering met "letter" van het schip waar het op gestationeerd stond. Andere taken waren licht transport ook vanaf de marine bevoorraders. Verder werd de Wasp gebruikt voor allerhande lichte transporttaken en het redden van drenkelingen.

Een vijftal MLD heli's had dubbele besturing voor een vliegeropleidingstaak.

Als eerste echte boordhelikopter van de Marine bleek de Wasp te voldoen voor zijn taak, al hielden de prestaties bij warm weer niet over. Dan werd er vaak zonder deuren en achterbank gevlogen om de heli zo licht mogelijk te maken.

In 1981 werd de Wasp opgevolgd door de Lynx. Een aantal Wasps gingen daarna naar Indonesië.

---

 

Foto: dhr. F.Goth via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: dhr. F.Goth via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: M. de Vreeze (used with permission)

Op Schiphol. Foto: dhr. Moreau via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: M. de Vreeze (used with permission)

Foto: M. de Vreeze (used with permission) (foto is wat vergeeld)

Foto: M. de Vreeze (used with permission)

---

..

Registratiegegevens AH-12:
Registratie	Engelse Registratie	Constructie-nummer	Datum in dienst	Datum uit dienst	Opmerkingen
235		F9680	15-11-1966	28-01-1978	In zee gestort; (zie opmerking hieronder)
236	HS430	F9681	15-11-1966	23-03-1981	Afgevoerd en rechtstreeks verkocht april 1981 aan Indonesië
237	HS436	F9682	19-01-1967	08-01-1981	Afgevoerd. Via Westland, in verband met revisie, april 1981 aan Indonesië verkocht
238	HS437	F9683	16-01-1967	08-01-1981	Afgevoerd. Via Westland, in verband met revisie, april 1981 aan Indonesië verkocht.
239		F9684	31-01-1967	28-01-1978	In zee gestort.
240	HS435	F9685	06-02-1967	09-01-1981	Afgevoerd. Via Westland, in verband met revisie, op april 1981 verkocht aan Indonesië
241		F9686	03-03-1967	28-11-1968	In Noordzee gestort bij Den Helder
242	HS439	F9687	08-03-1967	08-01-1981	Afgevoerd. Via Westland, in verband met revisie, april 1981 aan Indonesië geleverd.
243	HS434	F9688	13-04-1967	08-01-1981	Afgevoerd en verkocht en via Westland, in verband met revisie, april 1981 geleverd aan Indonesië
244	HS431	F9689	13-04-1967	23-03-1981	Afgevoerd en rechtstreeks verkocht april 1981 aan Indonesië
245	HS438	F9690	25-05-1967	08-01-1981	Afgevoerd. Via Westland, in verband met revisie, april 1981 aan Indonesië verkocht.
246	HS432	F9691	07-06-1967	23-03-1981	Afgevoerd en rechtstreeks verkocht april 1981 aan Indonesië.
247	HS433	WAB-7Z	18-04-1974	23-03-1981	Extra aangekocht in 1974. Afgevoerd en rechtstreeks verkocht april 1981 aan Indonesië

 Bronnen o.a. [B16] MLD.70 ,

Opmerking: de "235" in traditiekamer De Kooy is de voormalige Engelse RN XT795 voorzien van MLD kleuren.

 

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

---

Laatste update: 13 februari 2020

2097

Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Mooi onderaanzicht met stangen e.d. Het lijkt dat de beugels zijn om de torpedo (mk 44?) ook mee te kunnen voeren. De roundel is ook net te zien onderop. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

"gevolgd door een Russiche trawler". Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Gezekerd aan het dek. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Pracht opname van een Wasp in "gevouwen" toestand. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Achteraanzicht op dek. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met dummy torpedo. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Wasp met wat lijkt een De Ruyter tekening op de neus. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Laden van oefentorpedo's. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met torpedo (een mk.44 ?) die zelden werd meegevoerd. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Vastgesjord aan de dek. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

In een buitenlandse haven. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Post brengen? naar een onderzeeboot. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

a/b Hr.Ms. Poolster. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Olifant tekening op de neus van een Wasp a/b Hr.Ms. Isaac Sweers. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Wasp met opvolger de Lynx. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Blik vanuit de cockpit. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Instrumentenpanelen en dergelijke lijken "Middelgrijs" van kleur. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

 

Met dank aan het NIMH voor het beschikbaar stellen van foto linkjes. 

Laatste update: 10 maart 2024

2958

Modelbouw Westland Wasp

Modellen (type)	? nooit gezien @ moeilijk te vinden	? never seen @ hard to find
1/72	1/48	1/32
Rotorcraft  (*aangekondigd 2024)   LF models (*aangekondigd 2024)   Air Graphic (resin) #ARK01   Airfix Scout + Air Graphic Wasp HAS.1 conversion Airfix Scout + Airwaves Wasp conversion	Fujimi	.

> beste aanbevolen model staat steeds eerst bovenaan; modellen achter elkaar genoemd zijn gebaseerd op dezelfde mal;

BOXART

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

.

Kleurenschema: (kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren)
Schema	Algemeen	Kleur boven- en zijkanten	Kleur onderzijde	Details	Opmerkingen
(a)		< K12> Extra dark sea grey	< K85> Sky	.

.

Air Graphic Models heeft een mooie 1/72 ombouwset 72-07 voor een HAS.1 Wasp. Deze is bedoeld voor een combinatie met de Airfix Scout kit. Ze hebben ook een setje AC-167 met mk.44 torpedo's. Verder heeft Air Graphic een complete 1/72 Wasp kit #ARK01 in resin/ giethars maar deze is prtijzig. Voor 2024 hebben zowel LF Models als Rotorcraft een compleet nieuwe 1/72 Wasp aangekondigd.  

 

Extra informatie MLD Wasp:

rozetten: diameter 50 cm zijkant romp; bovenop staart diameter 35 cm; onderop romp 40 cm diameter;
registratie zijkant: 25 cm hoog in wit op romp; op en onder horizontale stabilo 15 cm hoog;
KON.MARINE in wit, 25 cm hoog
"Type" letter op staart zijkant: 10 cm hoog;

interieur lijkt "middelgrijs" met stoelzittingen in geel/oranje.

 

  

De inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

---