English readers can read the review here.....
Dutch Profile Rapide / Dominie in Nederlandse dienst
Auteurs: Nico Geldhof – Gerben Tonrij – Luuk Boerman
Uitgever: Dutch Profile
ISBN: 978-94-90092-42-9
Uitgave 2022
39 pagina's
Priis: circa 15,- euro
De De Havilland D.H.89, ook wel aangeduid als De Havilland Dragon Rapide, is een Engelse tweemotorige dubbeldekker die werd geproduceerd door vliegtuigbouwer De Havilland. Het verkeersvliegtuig kon 6-8 passagiers vervoeren. De geheel van hout geconstrueerde Dragon Rapide bewees zich in de praktijk als een degelijk en economisch vliegtuig. De eerste vlucht was op 17 april 1934. De tweemotorige D.H.89 Dragon Rapide was de kleinere opvolger van de viermotorige D.H.86 Express. Beide vliegtuigen hadden taps toelopende vleugels en gestroomlijnde motorkappen om de Gipsy zescilinder motoren. Direct na de introductie in de zomer van 1934 werd de D.H.89 een populair vliegtuig bij luchtvaartmaatschappijen in Engeland en daarbuiten.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de D.H.89 door de Royal Air Force (RAF) ingezet voor personenvervoer, navigatietraining, radiotraining en verbindingsmissies en kreeg in 1941 de naam Dominie. De D.H.89 is tot 1963 in het Britse leger in dienst gebleven. Nog steeds vliegen er een aantal Dragon Rapides rond als museumvliegtuigen.
De KLM heeft vanaf september 1945 een aantal D.H.89 toestellen gebruikt om direct na de Tweede Wereldoorlog haar vliegroutes weer op te starten. Tot 1962 is er een Dragon Rapide in dienst geweest bij KLM Aerocarto voor luchtfotografie.
De Dragon Rapide heeft wereldwijd, van Canada tot Australië, dienstgedaan bij luchtvaartmaatschappijen en luchtmachten in meer dan dertig landen.
De (Dutch) Communications Flight werd in juli 1944 opgericht en had als thuisbasis de Engelse vliegbasis Hendon bij Londen. De "B"-Flight bestond o.a. uit een viertal Dominies D.H.-89B. Zij verzorgden o.a. de verbinding tussen Engeland en het bevrijde deel van Nederland. Ze gingen later naar LSK. De Flight werd in mei 1946 opgeheven en een groot deel van het materieel werd ondergebracht bij eenheden van de LSK (Lucht Strijd Krachten) zoals de nr.1 Transva. Ze kregen toen de Nederlandse rozetten en registraties V-1 t/m V-4.
V-1 Limburg, V-2 Zeeland; V-3 Gelderland. Er werden ook als vervanging bij ongevallen een aantal aanvullende Dominies aangekocht maar in feite waren er steeds vier in gebruik. Direct na de oorlog werden de eerste "luchtlijnen" opgestart en de Dominie's vlogen vanaf midden 1946 bij nr.1 TransVa vanaf Valkenburg en later het in 1952 opgerichte 334 squadron. De toestellen werden vooral voor transport gebruikt. In de periode 1946 tot en met 1950 waren de winters erg streng, waardoor de Waddeneilanden via water niet bereikbaar waren. De Dominies werden toen veel ingezet.
Deze aflevering van Dutch Profile neemt u mee naar de geschiedenis van de Rapide en de Dominie in Nederlandse dienst, zowel militair LSK, KLu als civiel, KLM en KNILM.
Uitgebreid wordt stilgestaan bij de ontwikkeling van het toestel gevolgd door het gebruik in Nederland. Het is geen toestel dat in groten getale in Nederland gevlogen heeft dus ook de geschiedenis is beperkt, toch valt er nog genoeg over te schrijven, bijvoorbeeld de inzet voor de Verenigde Naties naar Palestina, geheel wit gespoten.
Zoals gewend van Dutch Profile is het geheel weer rijkelijk voorzien van foto’s en de nodige kleuren profile pagina’s door Luuk Boerman. Tweetalig uitgevoerd, Nederlands en Engels.
Ik kende het type uit de algemene luchtvaartliteratuur en hebt het in Engeland jaren geleden ook gefotografeerd, maar me echter nooit echt verdiept in de Nederlandse geschiedenis. Persoonlijk vind ik het een van de grote voordelen van de Dutch Profile serie, dat ze het mogelijk maakt om kort en bondig kennis te nemen van de geschiedenis van vliegtuigen Nederlandse dienst, civiel en militair.
Conclusie
Een Dutch Profile van de kwaliteit die we gewend zijn. Voor een totaaloverzicht van de Nederlandse militaire en civiele luchtvaart hoort hij in het rijtje in uw boekenkast thuis.
Acht kleuren profiles, 55 foto’s (1 in kleur) en uiteraard de lijst met informatie over alle toestellen. Ik heb boek met veel plezier gelezen en heb weer wat geleerd over dit type.
Met dank aan Dutch Profile voor het beschikbaar stellen van het recensie-exemplaar.
Reviewer : Fred Bachofner
dit artikel werd 27 november 2023 gepubliceerd door M. de Vreeze, IPMS NL webmaster