Fokker D.XXI (D-21)
Uitgever: Dutch Profile
De laatste titel in de “Dutch Profile”-serie behandelt de geschiedenis, camouflage en kentekens van Fokkers beroemde D.XXI. Een uiterst interessant boek van 56 pagina’s binnen de kaften. De helft van de tekst is in het Nederlands, de andere in het Engels. Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik uitermate weinig wist van de geschiedenis en de inzet van dit roemruchte vliegtuig. Ik kan je zeggen dat daar met dit boek verandering in is gekomen. Na het openslaan van het boek word je op de binnenpagina van de kaft meteen verrast door een mooi kleurenprofiel van de “213” zoals hij in 1938 rondvloog met de normale Nederlandse rozetten en de roodwit- blauwe staart. Ook blijkt al meteen dat de D.XXI-replica in het Militaire Luchtvaart Museum niet beschikt over de geheel juiste tinten van de camouflagekleuren zoals die op de D.XXI’s zijn toegepast. Het boek begint met de operationele geschiedenis van de D.XXI in de “Luchtvaartafdeling” en na 1 november 1938 “het Wapen der Militaire Luchtvaart”. Allereerst wordt de organisatie van de LVA/ML kort uit de doeken gedaan waarna de ingebruikname en het operationele gebruik volgt. Met interessante en voor mij onbekende foto’s, wordt per eenheid de spannende periode vol internationale incidenten voorgaande aan de Meidagen van 1940 beschreven.
Daarna volgt een uitgebreide verslaglegging van de oorlogsvluchten met overwinningen en verliezen in de Meidagen. Het geheel wordt afgesloten met een korte paragraaf van de D.XXI in het voormalige Nederlands- Indië. Vanaf bladzijde 25 volgt dan hetzelfde relaas in het Engels met in het midden van het boek vier bladzijden met kleurprofielen van D. XXI’s met oranje driehoeken en een tweetal ideeën uit 1938 om tot wat meer “Low- Viz”-kentekens te komen. En wij maar denken dat de USAF en US Navy in de jaren “70 en ’80 hiermee baanbrekend werk hadden verricht! Na de verhandeling in het Engels over de operationele inzet wordt er - wederom tweetalig - in het kort het ontwerp, de ontwikkeling en de bestellingen behandeld. Best wel een bijzondere volgorde van hoofdstukken eigenlijk. Misschien hadden de schrijvers zoiets van: “Men is waarschijnlijk toch het meest geïnteresseerd in het gedeelte waar de kogels in het rond vliegen. Laten we daar maar mee beginnen!” Nou ja, de leesbaarheid lijdt er niet onder, zullen we maar zeggen.
Het boek vervolgt met een hoofdstuk wat voor ons plakboys erg belangrijk is: de camouflagepatronen en kentekens en de Federal Standaard kleurnummers die het dichtstbij de oorspronkelijke kleuren komen. Overigens hoef je voor de juiste verfjes niet verder te kijken dan White Ensign Models-verf:
- LVA Camouflagegroen, FS 24077, WEM ACD01
- LVA Camouflagebruin, FS 20059, WEM ACD02
- LVA Camouflagebeige, FS 26360 (ja, ja, een grijstint!), WEM ACD03 
Na een opsomming van Luftwaffe-claims op neergeschoten D.XXI’s gaat het boek via summiere technische en modelbouwgegevens naar een opsomming van de geschiedenis van elke afzonderlijke D.XXI op de manier die we al kennen van de “Vliegend in Nederland”-boekjes die destijds door Flash Aviation werden uitgegeven. Afsluiter is nog wat kleurprofielen in het achterblad en de achterkaft van D.XXI’s in transitionele kleuren toen men van de rozet overging op de oranje driehoek en de Luftwaffe-kleuren van de door de Duitsers gepikte D.XXI’s. Ze begonnen met onze vliegtuigen en eindigden met onze fietsen... Al met al een uitermate interessant boek met mooie profielen en interessante foto’s dat ik van harte kan aanbevelen! Naast dit boek heeft Luuk ook apart nog een bijbehorende decalvel uitgegeven. Maar goed, niet iedereen is geïnteresseerd in het bouwen van een model. Er zijn ook nog mensen die het boek puur en alleen voor de geschiedschrijving zullen kopen. Die hebben dan niet de kosten van een decalvelletje wat ze op zijn best als onderleggertje voor de koffie (wel in het zakje anders wordt het een smeerboel!) zullen kunnen gebruiken.
Dit vel bevat decals in schaal 1/72 en 1/48. Je hebt mogelijkheden voor een kist met rozetten (operationeel of FD-322, het prototype), een kist met de oranje driehoeken of een gestolen Duitse D.XXI. Luuk geeft ook aan hoe je de 227 in overgangskentekens kan bouwen met nog onafgewerkte oranje driehoeken over de romprozetten. Als bonus zijn de kentekens van “Schwarze 1, Der Alte” van 4./JG186 er ook bijgedaan. Die kist werd op 10 mei 1940 aangeschoten door elt. Van Overvest waarop deze “Emil” een noodlanding maakte op De Kooy. De vlieger, Hauptmann Dietrich Robitzsch, Staffelkapitän van het 4e Staffel van JG 186, werd daarbij krijgsgevangen gemaakt. Ik heb alleen een beetje mijn twijfels bij de donkerrode kleur van de rozetten; in het boek worden ze afgebeeld met de ons gebruikelijke felrode kleur. De decals zijn echt een stuk donkerder. Wie het weet mag het zeggen... Al met al een erg interessant vel met voldoende gebruiksmogelijkheden.
Nu nog maar wachten op de “new-tool” D.XXI van Classic Airframes! Voor de zekerheid ga ik toch maar voor een kist met de oranje driehoeken. Witte Muizen en Schoenen met Punten!
Met dank aan Luuk Boerman / Dutch Profile voor het beschikbaar stellen van de Profile en de decals.
Reviewer: Erik Bosch
2007-3