De Argentijnse FMA Pucará
door Meindert de Vreeze
De FMA IA.58 Pucará is een in Argentinië ontwikkeld vliegtuig. De Argentijnse luchtmacht vroeg in de jaren 1960 de Argentijnse fabriek FMA om een voorstel te doen voor een licht COIN-vliegtuig. Het FMA-ontwerp had twee bemanningsleden in tandem geplaatst onder een grote cockpitkap. Het kreeg twee turbopropmotoren met een hoog landingsgestel waardoor ook de inzet van eenvoudige ruwe strips mogelijk was. Het programma begon in 1967, maar de productie van de Pucará niet eerder dan in 1974. Het kreeg uiteindelijk de Turbomeca Astazou motoren, 2x 20mm kanonnen en 4x 7.62mm machinegeweren in de neus en diverse pylons konden worden gemonteerd om diverse kleinere bommen te droppen. Door de economische crisis in Argentinië was de productie laag en gedurende ongeveer 10 jaar werden er zo'n 108 IA.58A Pucará's geproduceerd.
IN DE FALKLAND OORLOG
Begin 1982 waren er ten tijde van de Falklandoorlog ongeveer 60 Pucará's afgeleverd. Pucará's werden dan ook gebruikt in de Falklandoorlog nadat deze vliegtuigen snel in camouflageverf werden geschilderd en naar de bezette Falkland eilanden waren gestuurd. Ze waren van groot belang omdat de landingsbaan op Port Stanley Airport niet lang genoeg was om Argentijnse Skyhawks en Mirages in te zetten. Vier Pucará's kwamen aan in Port Stanley op 2 april 1982, en nog eens acht een week later. Veel van de Pucarás die op het vasteland bleven, werden verplaatst naar Puerto Santa Cruz of Comodoro Rivadavia in het zuiden van Argentinië, waar ze dichter bij de Falklands waren als dat nodig was voor versterkingen, en werden gebruikt om kustbewaking uit te voeren.
De meeste Pucará's werden gebruikt in de verkennings- en lichte aanvalsrol en konden worden bewapend met ongeleide bommen, 2,75 inch raketpods of 7,62 mm machinegeweerpods. Pucarás opereerde vanaf het vliegveld van Port Stanley en twee kleine geïmproviseerde vliegvelden op Goose Green en Pebble Island met grasbanen.
De Engelse marinevloot kwam na een lange reis vanuit Engeland aan bij de Falklands. Drie Pucará's werden op 1 mei 1982 vernietigd bij Goose Green door clusterbommen gedropt door Engelse 800 NAS Sea Harriers. Zes Pucará's werden vernietigd in de Engelse SAS Raid op Pebble Island op 15 mei 1982.
Op 21 mei ging een Pucará verloren door een afgevuurde Stinger SAM afgevuurd door de SAS "D" section (de eerste Stinger gelanceerd in gevecht) en nog Pucará door een Sea Harrier tijdens een aanval met twee Pucará's op een loods die naar verluidt door Britse troepen als observatiepost werd gebruikt. Op 28 mei vuurde het Type 21 fregat HMS Arrow (F173) granaten af. Ze vernietigden 2 Pucará's bij Goose Green. Tijdens deze slag schoten Pucará's op 28 mei wel een Royal Marines Scout helikopter neer. Dit was de enige bevestigde Argentijnse lucht-lucht overwinning van de oorlog. Eén van deze Pucará's stortte neer in Blue Mountain op de terugvlucht naar Port Stanley en werd vernietigd. Ook op 28 mei schoten Britse militairen een Pucará neer met handvuurwapens nadat het raketten op Britse troepen had afgevuurd (zonder slachtoffers te maken) bij Goose Green.
De Falklands waren na 10 weken oorlog bevrijd en weer Brits. Een aantal achtergebleven Pucará’s werd overgebracht naar het Verenigd Koninkrijk en daar onderzocht. Eéntje vloog nog met RAF roundels en ze belandden uiteindelijk in Engelse musea.
veroverde Pucará's door mij gezien in Engeland op Middle Wallop
HET MODEL
Eerder had Rareplanes in de jaren tachtig een 1/72 vacuform model maar in 2003 kwam Special Hobby met een 1/72 short-run kit met decals voor Argentijnse Pucará’s tijdens de Falklandoorlog.
Je krijgt voor meer detail ook wat giethars- en etsmetaal- onderdelen maar er zit geen bewapening bij. Airfix heeft dezelfde Special Hobby kit uitgebracht maar zonder de gietharsonderdelen en met decals voor de veroverde kist in RAF schema en voor buurland Uruguay.
Een Argentijnse IPMS’er met de naam Jorge had de Special Hobby bouwdoos goed bekeken, vergeleken met een echte Pucará in een museum en Argentijnse documentatie bij elkaar gezocht. Een aantal verbeteringen kunnen worden aangebracht aan het model:
- het horizontale staartvlak heeft een 5 graden te grote pijlstelling aan de voorrand; dat kan met een driehoekig stukje plasticplaat en plamuur worden verholpen.
- er ontbrak een duidelijke knik in het vloeistuk voor de staart. Met wat wegzagen, plaat en plamuur werd ook dit gecorrigeerd.
- ook ontbraken waren 24 vortex generators voor iedere aileron; die werden aangebracht met hele dunne stukjes strip.
- de vorm van de fairings e.d. aan de romponderzijden zijn ook niet helemaal correct maar dit zie je bijna niet, dit werd niet aangepast.
Voor de rest ging de bouw vlot met hier en daar plamuur- en schuurwerk. De propellerbladen moeten allemaal apart worden gelijmd, dit vergt nauwkeurig werken met een zelfgemaakt malletje. Verder hadden de meeste Pucará’s een kleine pylon met een bommenrek, centraal onder romp. Dit werd gemaakt van plastic plaat en een rek uit een Hasegawa weapons set. Het model was nu wat correcter.
Ik wilde de cockpitkap open zetten en wat meer details in de cockpit. De kap werd heel voorzichtig doorgezaagd bij het windscherm. Met wat tape e.d. werden de stoelen voorzien van riempjes e.d. In de kap werden achteruitkijkspiegeltjes geplaatst. En de ets deeltjes zoals de voetensturen.
Nu was de vraag: wat zijn de kleuren voor een Falkland Pucará? De camouflage werd destijds snel over de blank metalen Pucará’s aangebracht en er zijn nogal wat variaties. Als je naar foto’s kijkt zie je ook vele verschillende kleuren wat deels verklaard kan worden door de fotokwaliteit en belichting. Ik had een aantal foto’s van de Argentijnse Pucará “A-536” en koos daarvoor.
Met de verfspuit volgde eerst de basiskleur: het hele model aluminium met Revell Aqua 99. (overigens was de onderkant ook wel eens heel lichtblauw). Daarna volgde afplakken en het groen aan de bovenkant waarvoor Gunze Sangyo 50 “lime green” een goede keus leek. Daarna volgde weer afplakken en de bruinezand kleur met Revell Aqua 16.
De decals kwamen uit de bouwdoos en zaten er snel op. De propellers zijn aluminium met zwarte anti-icing strips met gele tips en de motorinlaat rand is glanzend zilverkleurig. Het onderstel werd geplaatst, het is wel even een klus de wielen die ieder uit twee helften bestaan netjes te krijgen. In de kit zitten ook wat ets deeltjes voor extra detail zoals de anti-torsie scharen.
Een mat vernislaagje werd opgespoten en een opvallende antennedraad van vislijn maakte het geheel af.
Referenties:
- Latin American Fighters, door Inigo Guevara y Moyano, Harpia publishing, 2009;
- World Air Forces, World Air Power journal, Aerospace publishing, 1999
Recensie van de 1/72 Airfix Pucará hier op de IPMS site....
op basis van een ingekort artikel uit MIP 2018-3 in de serie "Luchtmacht in Plastic" Argentinië , hier gepubliceerd op de IPMS website 26 januari 2022